Anton Corbijn in het Fotomuseum

Bekijkt bezoeker bijschrift? ©foto Mylène Siegers

Society is een regelmatig terugkerende rubriek van schrijfster Vera de Jonckheere en mij in de krant
Den Haag Centraal.

Dubbel eerbetoon aan visueel kunstenaar Anton Corbijn

‘Fotografie mijn grote liefde, film de uitdaging’
Nick Cave trad op tijdens één van de drie openingen van Hollands Deep en 1-2-3-4 (one-two-three-four), de dubbeltentoonstelling van Hollandse Meester Anton Corbijn in het Gemeentemuseum en het Fotomuseum Den Haag. Een adembenemend optreden vond zaterdag plaats in de Tuinzaal tijdens de intieme, en niettemin drukbezochte opening voor vrienden van Corbijn. Het Den Haag Centraal-team trof twee dagen later bij de opening voor de Vrienden van het Gemeentemuseum jammer genoeg niet Anton Corbijn, maar gelukkig wel Nick Cave. Niet achter de piano, maar aan de muur. We kunnen er kort over zijn, ook in door Corbijn geregisseerde vorm levert Cave – net als de vele andere musici zoals Stones, U2, Arcade Fire, Depeche Mode, Tom Waits en Siouxsie Sioux – een onvergetelijke présence. De schaduw van Cave zal dankzij de korte live-aanwezigheid nog lang boven het Gemeentemuseum zweven. Zijn duistere uitstraling heeft Den Haag paradoxaal genoeg extra kleur en internationale glans verleend.

Iconisch
Directeur Benno Tempel blikte in zijn trotse openingswoord voor een stampvolle Tuinzaal terug op twaalf ongelooflijk productieve maanden die aan Hollands Deep en 1-2-3-4 voorafgingen. Zijn team werkte intensief en vol toewijding samen met Corbijn en het team van Wim van Sinderen van het Fotomuseum om al die culturele grootheden een onderdak te bieden. “Een jaar waarin Anton Corbijn twee films, twee publicaties en twee exposities tot stand bracht.” Hij herhaalde de woorden van directeur tentoonstellingen Franz Kaiser dat bij Corbijn niet sprake is van een of twee iconische werken, maar van een onafzienbare reeks iconisch werk. Alles is al eens gezegd over de domineeszoon uit Strijen die als kind al bevroedde dat de ware inspiratie aan de andere kant van het Hollands Diep te vinden was. Hij ontsteeg zijn schuchterheid en ongemak met behulp van de camera. In zijn eigen woorden was de camera: ‘Mijn paspoort naar een sociaal bestaan, een invulling van mijn leven.’ Vanachter de lens durfde hij zijn idolen, de helden van de rock ’n roll begin jaren zeventig, wél dicht te naderen. In 1972, drieënveertig jaar geleden, kronkelde hij op de Groningse Grote Markt over het podium om elf foto’s te maken van het optreden van Solution. Met zijn hele hebben en houden was hij vanaf dat moment verbonden aan de fotografie die hij tijdens de pers-preview betitelde als ‘mijn grote liefde.’ Film benoemde hij als de uitdaging.

Deep

Het ‘Deep’ in de titel van de expositie slaat, naar wij vermoeden, niet alleen op het peilloze water uit zijn geboortestreek maar ook op het feit dat Corbijn geen luchtig werk kán maken, al zou-ie ‘t willen. Tot een vrolijk kiekje zal de door passie en arbeidsethos gedreven kunstenaar nooit komen. De expositie Hollands Deep – ‘een chronologisch overzicht’ – weerspiegelt net als 1-2-3-4 – ‘a celebration of musician-celebrities’ – de niet aflatende inzet van iemand die altijd met zijn werk bezig is. Een van de aanleidingen tot de exposities zou geweest zijn dat de in 1955 geboren Corbijn in mei dit jaar enkele decennia afrondt. Wijs geworden door zijn bijna geïrriteerde verzuchting tegen Matthijs van Nieuwkerk in DWDD vorige week: ‘Wat is het toch met leeftijd op het ogenblik?’ doen wij geen enkele verdere verwijzing naar ronde getallen.

Onsterfelijk

Anton Corbijn is tijdloos, laten we het daar op houden. En hij heeft met zijn door lens gefilterde visie vele musici en andere kunstenaars onvergetelijk, misschien zelfs onsterfelijk, gemaakt. Wie kan het beter omschrijven dan Nick Cave in de catalogus bij 1-2-3-4: “Anton, like a master thief, snatches that moment of time ( …..) , of the conscious and the unconscious, that speaks to us with such eloquence and poetry across the years.”

Met in de oortjes Cave’s Push the sky away verlieten wij stil en onder de indruk Anton Corbijns hemelbestormende overzichtstentoonstellingen.

Vera de Jonckheere